In de onderstaande filmpjes wordt uitgelegd hoe een molen werkt. Het geeft een goed beeld van wat je met molens allemaal kunt doen en wat voor soorten molens er zijn.
Draaien voor de Prins
Prins Willem van Oranje (foto: Wikipedia)
Tegenwoordig hoeft de molenaar niet meer elke dag dat er wind is te gaan malen met zijn molen. Machinale maalderijen hebben zijn werk grotendeels overgenomen. Je hoort de molenaar dan zeggen dat hij “voor de Prins draait”. Maar wat bedoelt hij daarmee? Draaien voor de prins betekent dat de molen onbelast draait zonder dat de maalstenen worden aangedreven om koren te malen.
Het is een uitdrukking die nog stamt uit de tijd van de Tachtigjarige Ooorlog, toen we streden tegen de Spanjaarden. In die tijd was het gebruikelijk dat leger de (versterkte) steden van de tegenstander belegerden. Dat deden de Spanjaarden ook bij de steden die de Prins van Oranje steunden. Bij zo’n belegering kon er niemand de stad in of uit en kon er geen voedsel of graan van het land naar de stad gebracht worden. Na verloop van tijd raakte dan het graan op en hadden de molens geen werk en werden dan stil gezet. Dit was dan voor de Spanjaarden het teken dat de voedselsituatie nijpend werd en het een kwestie van tijd was dat de stedelingen uitgehongerd waren en men de verzwakte bevolking en hun verdedigers kon aanvallen.
Het steenrondsel is niet gekoppeld met het spoorwiel. De maalstenen draaien dus niet mee. De molen draait voor de prins
Daarom bedacht de Prins Willem van Oranje dat het slim was ook als er geen graan meer was om de molens toch te laten draaien. Zo wisten de Spanjaarden niet precies meer of en hoeveel voedsel er nog in de stad was. En dus moest de belegering doorgaan, vaak tijdrovend en in de tijd dat ze veel met huulingen werkten kostte dat ook nog eens veel soldij. Ofwel een stukje misleiding.
Dus vandaar: “draaien voor de Prins”.